EN ESKİ ANKARA ANKARA’NIN ESKİSİNDE

 19.05.2018 Milliyet - Ankara Gazetesi

Kale’ye çıkmanız lazım. Kale kapısına bakan yan yana Çengelhan’la Çukurhan’ın arkasında kalan Safranhan’a gitmeniz lazım. Rahmi Koç Müzesi’ni barındıran Safranhan’ın içinde açılan çapı küçük içeriği büyük ‘Tarihi Dokumak: Bir Kentin Gizemi, Sof’ sergisini gezmeniz lazım. O serginin içine 1730’larda yapıldığı tahmin edilen Ankara’nın en eski tasviri ‘Ankara Manzarası’nın orijinali geldi, görmeniz lazım.

Ressamı bilinmiyor resmin. Aslında neresi olduğu da bilinmiyordu 1972 yılında Prof. Dr. Semavi Eyice hoca ‘Ankara’nın Eski Bir Resmi’ kitabında bahsedene kadar. O keşfetmişti resmin Ankara’yı tasvir ettiğini. Bilinmeyenler içinden bilinen en eski Ankara çıktı. Hollanda’nın başkenti Amsterdam’ın, Rijksmuseum müzesindeydi.

Ankara’nın efsane tablosudur

Ankara ve Ankara tarihine meraklı olanlar için efsane bir tablodur. Resimli şehir ansiklopedisi adeta. O yüzden imkanı olan yerinde görmeye gider, olmayan, resmin fotoğraflarını bir nevi ameliyat eder. Tabloyu, Ankara’dan sof ticareti yapan Levantche Handel isimli bir firmanın yaptırdığı, Amsterdam’daki bürosuna astığı rivayeti var.

Rijksmuseum’a gidebilenler, uzun yıllardır göremiyordu tabloyu. 2012’de, Türkiye ile Hollanda arasındaki diplomatik ilişkilerin 400’üncü yıldönümü nedeniyle teşhire çıkarılmış, sonra yine kaybolmuştu ortadan.

Depoya kaldırılmıştı

2015’in Ekim ayında Ankara araştırmacısı Timur Özkan, çok zorlu bir sürecin ardından Hollanda’nın Lelystad kentinde tabloyu görmeyi başardı. Müze’nin bir sanayi sitesi içindeki deposunda, madeni Avro basılan bir matbaanın üst katına saklanmıştı.

Özkan’ın kişisel çabalarıyla görmek için çırpındığı o efsane tablo, Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM) ve Safranhan Rahmi Koç Müzesi işbirliğiyle nihayet Ankara’ya getirildi. 12 Mayıs’ta sergiye çıktı, 16 Eylül’e kadar bizimle olacak.

Sofu bilelim

Bu tablonun en önemli özelliklerinden biri de en eski Ankara keçilerini, tiftikten yapılan sof kumaşı pazarını, atölyelerini, alışverişini tasvir ediyor oluşudur. Sergide, Topkapı Sarayı gibi müzelerden ödünç alınan örnekleri ve sof tezgahında kullanılan aletleri de göreceksiniz. Sadece kendi sarayımızın değil, dünya saraylarının vazgeçilmeziydi sof kumaşı, bizim ipeğimizdi. Mikroskopla inceleyebileceğiniz tiftik taneleri, özelliğini gösterecek size. Artık dokuyamıyoruz, bilelim bari.

Efsaneyle hem de Ankara'da buluşmanın mutluluğu

Ankara’da kalsın!..

Vee sadede gelirsek... Ama şimdi buraya kadar gelmiş.. Ankara tarihinin en eski tasviri.. Ankaralılar için böyle önemli bir tablo.. Hollanda’da depoya kapatılmak için geri gönderilir mi? Elini kalbine koy ey Hollanda, evinde mi, bir depoda mı değeri bilinir ve artar bu eserin? Gelin ciddiye alın bu öneriyi, neredeyse 290 yıl sonra, tarihiyle buluşsun Ankara.