NEREDESİN SEYMENİM?

27.12.2011 Milliyet-Ankara Gazetesi

Bugün, Dikmen sırtlarından Mustafa Kemal geliyor. Ankara Seymenleri karşılayacak. Ömrünü geçirdiği kenti bilmeyen Ankaralılar’ın, unuttuğu, bilmediği seymenleri. Dağ çetesi sanılan, düğün derneğe çerez edilen, her şey gibi geleneğinin içi boşaltılan seymenler. Özü ‘birlik’ olmaya dayalı ama iki elin parmakları kadar derneklere bölünmüş seymenlik karşılayacak. İki elin parmağı kadar ama bir avuç birlik olamayan. Mustafa Kemal ve arkadaşları, her yıl daha mahzun iniyor Dikmen sırtlarından.

Unutulan seymenlik

Unutuldu Seymenlik, unutturuldu. Tüketim ve ayrıştırma çağı, nükleer saldırı gibi. Her şeyin özünü bozuyor, içini boşaltıyor, olmadı kanser ediyor. Geçmişi binli yıllarla anılan geleneğimiz, belki de ilk kez bu kadar sert ve acımasız bir saldırıyla karşı karşıya kalıyor, yüzbinlerce yıl sürmesi gereken birçok başka geleneğimiz gibi. Değerleri değersizleştirme çağına, gönüllü teslim ediyoruz iyi niteliklerimizi. Unutana, biraz anımsatalım onlardan biri olan  seymenlik geleneğini.

En önemlisi, başıboş dağ çetesi değildir seymenler. Anadolu’ya gelmeden, Orta Asya günlerimize dayandırabiliriz bu geleneği. İzler var ama kesin tarihini söyleyemiyoruz. Belki çok daha eski ancak bildiğimiz kadarıyla en az bin yaşında olduğunu söyleyebiliriz bugün. Anadolu’ya geldikten sonra belirginleşmeye başladığı tarihse 12’nci 13’ncü yüzyıllar.

Seymenliğin olgunluk dönemi

Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmış, kargaşa hakim, halk sahipsiz. 50 yıllık bir beylikler dönemi başlıyor, 1304’te İlhanlılar alıyor Ankara’yı. 40 yıl hüküm sürüyorlar. Ancak 1344’de başlayan, 10 yıl süren yeni bir kargaşa dönemine giriliyor. İşte bu dönemde, ticari dayanışma amacıyla kurulan Ahilik loncası ya da odası devreye giriyor Ankara’da. Kentin idaresini devralıyor, seymenliği devreye sokuyor, bir cumhuriyet olarak 10 yıl kenti yönetiyorlar. Seymenliğin, keskince belirginleştiği, tam bir olgunluk dönemi.

Seymen, elinde silah, dağlarda dolanan çeteci değildir. Köyde tarlasında, kasabada dükkanında, tekkesinde camisinde kendi işinde gücünde adamlardır. Düzene bir tehdit oluştuğu zaman kendiliğinden bir araya gelir, kılıcı, kamayı kuşanır, at biner, savunmaya geçerler. Dünyada, az rastlanır bir dayanışma örneğidir. Bu olgunluk seviyesi, ilk cumhuriyet deneyimini yaşatmıştır Türklere. 10 yıl sonra Osmanlı Devleti’nin oluştuğuna kanaat getirdiklerinde, adabınca yönetimi devretmeyi bilmişlerdir.

‘Yiğit Alayı’dır Seymenler. Döndükleri zeybek, gerdan kırmaya, kaşık şıklatmaya gelmez. Şıklaması gereken, iki kılıcın birbirine çarpması gibi keskin sesiyle güçlü  parmaklardır. Vurdu mu tabanını yere, kalabalığı hoplatacak,  oturmuş idareci, ayağa kalkacak. Eğlencelik halk oyunu değildir. Bilen hakkını verir, bilmeyen, gelince gününü görür.

Olgunluğun meyvesi

İlk Türk cumhuriyetiyle olgunluğa ulaşan Seymenler,  ikincisinde meyvelerini verdi. 27 Aralık 1919’da, Dikmen sırtlarından Ankara’yı, Mustafa Kemal’in ayaklarına serdiler. Devleti de nasıl olması gerektiğini de biliyor, Ankara’da, yeni devlete siper oluyorlardı. Silahıyla parasıyla tam teşekkül. Bugün çok görülen Ankara sokakları, bu bilince, o seymenlere çok görülüyor. Zayıf devlet erkanıyla olsun da bitsin törenleriyle yanında desen olsun seymenleriyle olmayan Ankaralılar’la ruhsuz 27 Aralıklar kutluyoruz.

Hiç sekmeden, “27 Aralık, en önemli günüdür Ankara’nın” diyor uzmanları. Gecenin güne döndüğü, ‘Kızılca Gün’ü. Yıldan yıla, seymensiz sokaklarda, içi boşaltılan bir güne dönüşüyor. Birinden diğerine 560 yıl bekledin. Neredesin seymenim, tüketme ve ayrıştırma çağında, yeni bir Kızılca’nın doğmasını mı bekliyorsun?